lek. med. Paweł Błaszczyszyn
Odzwyczajanie od palenia papierosów (nikotynizmu w innych postaciach też) metodą akupunktury
Akupunktura jest najskuteczniejszą statystycznie metodą wspomagającą proces odchodzenia od nałogu palenia tytoniu. Podstawą leczenia jest instrukcja trzech punktów:
1) Efektem nakłucia ucha w aktywnych akupunkturowo punktach powinna być znaczna lub całkowita redukcja głodu nikotynowego. To likwiduje główną przeszkodę w rzuceniu palenia jaką jest zespół abstynencji.W przypadku, kiedy pierwszy zabieg nie wywiera zadowalającego efektu, należy koniecznie zgłosić się na powtórny, z tym jednak zastrzeżeniem, aby nie zapalić w międzyczasie. Stwarza to możliwość skuteczniejszego nakłucia, więc lepiej zgłosić się prędzej niż nadmiernie zwlekać. Drugi zabieg jest płatny połowę, następne, o ile okażą się konieczne, są już bezpłatne. Oczywiście warunkiem jest przestrzeganie reguł niepalenia.
2) Kolejnym wymogiem jest wstrzymanie się od spożywania alkoholu i leków psychotropowych w przeciągu minimum dwóch tygodni, w celu nie blokowania siły zabiegu i zachowania samokontroli.
3) Nie należy przyjmować nikotyny innymi drogami w czasie trwania kuracji, mam tu na myśli różnego rodzaju gumy, plastry czy spraye zawierające ją. Znaczenie negatywne ma także częsta obecność w atmosferze dymu tytoniowego.
Osoba poddająca się zabiegowi musi oczywiście podjąć decyzję o chęci rozstania się z nałogiem, bowiem wbrew jej woli, wspomagający zabieg nie ma szans na powodzenie. Zabieg wykonywany jest igłami jednorazowego użytku, sterylnie pakowanymi, nie ma, więc niebezpieczeństwa infekcji.
Często zabieg okazuje się mniej skuteczny, jeśli osoby poddające się mu znajdują się pod wpływem środków modyfikujących pracę mózgu tzn.- leków psychotropowych, przeciw lękowych, antydepresyjnych, niektórych nasennych czy narkotyków, albowiem zakłóca to działanie akupunktury, działającej na układ nerwowy. Skuteczność terapii wynika z działania na mechanizmy fizjologiczne organizmu i nie jest to wyłącznie psychoterapia. Zabieg trwa około dwóch godzin, zaś przed zabiegiem należy wstrzymać się od palenia i picia alkoholu minimum dziesięć godzin, co poprawia skuteczność akupunktury.
Aby szybciej oczyścić organizm, oraz uniknąć niebezpieczeństwa przybrania na wadze, po zabiegu zalecana jest dieta ze zdecydowaną przewagą warzyw i owoców, picia wody mineralnej niegazowanej – ok. 2 litrów, unikanie nadmiaru słodyczy, pieczywa, białek zwierzęcych, produktów ciężko strawnych lub smażonych. Dym z papierosa zawiera ponad 3000 substancji chemicznych:
A oto niektóre z nich:
Akroleina – toksyczna, rakotwórcza;
Tlenek węgla – czad, wysoce toksyczny, palny gaz;
Nikotyna – trujący alkaloid, narkotyk dający uzależnienie, neurotoksyna. W paczce papierosów, gdyby została zużyta naraz, zawarta jest śmiertelna dawka nikotyny;
Amoniak – gazowa substancja używana np. w nawozach sztucznych i środkach dezynfekcyjnych;
Kwas mrówkowy – używany w przemyśle tekstylnym i garbarskim, podrażnia błony śluzowe;
Cjanowodór – niezwykle trujący płyn używany w przemyśle chemicznym i… komorach gazowych;
Tlenek azotu – podrażniający i toksyczny gaz;
Formaldehyd – gaz używany do dezynfekcji i konserwowania, silnie drażniący;
Fenol – zasadowy, trujący środek używany do dezynfekcji;
Acetaldehyd – wysoce toksyczny, palny płyn podrażniający oczy i błony śluzowe, podnoszący ciśnienie krwi i jej zwiększoną krzepliwość;
Siarkowodór – trujący gaz powstający w procesie gnicia, używany w laboratoriach chemicznych, doskonale znany z zepsutych jajek;
Pirydyna – palny płyn używany w produkcji: leków, herbicydów i środków bakteriobójczych;
Chlorek metylu – toksyczny gaz używany w produkcji gumy i środków do usuwania farb oraz jako składnik paliwa samochodowego.
Acetonitryl – trujący składnik smoły pogazowej używany w produkcji plastików, gumy, włókien akrylowych i środków owadobójczych;
Aldehyd propionowy – bezbarwny, duszący płyn używany jako środek dezynfekcyjny oraz przy produkcji plastików i gumy;
Metanol – silnie trujący alkohol używany do płynu chłodniczego, paliwa rakietowego, farb syntetycznych, żywic i leków; wypity w większej ilości powoduje ślepotę.
Arszenik – bardzo silna trucizna, bez komentarza;
Jest jeszcze cała paleta innych, ale myślę, że nawet dla ludzi o silnych nerwach powyższy wykaz jest zupełnie wystarczający.
Papierosy ponadto dostarczają w wielkiej obfitości wolnych rodników – czyli niezwykle reaktywnych związków chemicznych powodujących między innymi przyśpieszenie procesu starzenia oraz działających rakotwórczo. Znaleziono również w dymie papierosowym substancje radioaktywne.
Znany jest wpływ papierosów na osłabienie odporności organizmu oraz niszczenie przez palenie cennych dla organizmu witamin.
Niestety dotyczy ten problem także biernych palaczy. Czasem podejrzewam rodziców palących papierosy przy swoich dzieciach, o zwyczajny brak wyobraźni. Jeśli ktoś chce pozbyć się tak szkodliwego i niszczącego nałogu jak palenie, to każdy sposób jest dobry! Musicie pamiętać, że wielu ludziom udało się rzucić palenie. A więc co mógł zrobić ktoś inny, możesz i TY!
Budujący przykład wielu byłych palaczy, często skłania do podjęcia próby rzucenia samemu. Co prawda, jest duża grupa ludzi, którym się to udaje (podobnie jak mnie), lecz niektórzy stają wobec przeszkody nie do pokonania własnymi siłami.
Dla takich – szansą na sukces, stają się metody wspomagające. Można je z grubsza podzielić na trzy grupy: farmakologiczne, psychoterapię oraz receptorowe.
Do grupy środków farmakologicznych należą wszelkie źródła nikotyny w innej postaci niż do palenia, czyli gumy, plastry, spraye oraz preparaty powodujące, iż papieros w czasie palenia staje się niesmaczny.
Niewątpliwie największą popularność zdobyły sobie gumy zawierające nikotynę np. Nicorette. Lek ten jest przepisywany na receptę i skierowany jest do ludzi wypalających powyżej 20 sztuk dziennie mocnych papierosów. Dodatkowymi wskazaniami do stosowania gum z nikotyną, jest znaczne fizyczne uzależnienie się od nałogu, wypalanie pierwszych papierosów na czczo oraz mocne zaciąganie się.
Z jednej porcji gumy palacz uzyskuje dawkę nikotyny równą połowie lub całemu wypalanemu papierosowi w zależności od dawki zawartej w preparacie. Nikotyna wchłania się nie przez płuca jak przypadku palenia, lecz ze śliną poprzez jamę ustną. Oczywiście nie ma wielkiego sensu w czasie, gdy przyjmujemy nikotynę w tej postaci palić równolegle papierosów. Dodatkowo rytuał żucia może w pewnym zakresie zastąpić codzienne dotychczasowe nawyki. Warunkiem skuteczności kuracji jest powolne i dokładne żucie gumy.Inną drogą dostarczania nikotyny jest droga przez skórna, czyli popularne plastry. Zasada działania zasadza się na tym samym, co w przypadku gum – dostarczenie substancji uzależniającej w stopniowo zmniejszających się dawkach, aby zniwelować przykre objawy fizycznych reakcji abstynencyjnych. Czynnikiem ułatwiającym realizację tego planu są różne rozmiary i nasycenie aktywnym środkiem tych plastrów. Czynnikami wykluczającymi stosowanie środków zawierających nikotynę jest: okres ciąży i karmienia, reakcje alergiczne i uczuleniowe na preparat, świeżo przebyty zawał serca i wysokie nadciśnienie. Metod psychoterapii pomocnych w walce z nałogiem nie sposób wyliczyć. Wszelkie rodzaje relaksacji i medytacji sprzyjają odrzuceniu nałogów. Zdarza się, że osoby regularnie medytujące lub uprawiające integrację oddechową zwaną też Rebirthingiem przestają palić papierosy samoistnie i bez trudu. W Stanach Zjednoczonych zbadano grupę 5000 osób uprawiających regularnie medytację. W grupie tej paliło 1% mężczyzn i 4% kobiet. Przed rozpoczęciem medytacji paliło 34% osób z tej grupy. Podobnie wysoki procent rzucających palenie spotyka się wśród ludzi regularnie uprawiających relaksację oddechową, ćwiczenia umysłu wg. metody Silvy, hatha jogę, tai-chi, qi-gong lub inne techniki relaksacyjne oraz rozwijające duchowo. Na wyróżnienie zasługuje również hipnoza – jej skuteczność sięga nawet do 30%. Zabieg hipnozy zależy w znacznym stopniu od podatności pacjenta na wejście w stan hipnotyczny, a także od warunków stworzonych w gabinecie oraz oczywiście od samego terapeuty prowadzącego seans. Niestety zabiegi hipnozy nie załatwiają najważniejszego problemu, jakim jest zespół fizycznego uzależnienia oraz związanych z nim objawów abstynencji, które mogą się stać przyczyną ponownego powrotu do palenia. Światowa Organizacja Zdrowia WHO przeprowadziła badania, z których wynika, że jeśli w czasie wizyty u lekarza, wspomni on pacjentowi, iż dobrze by było w związku ze stanem jego zdrowia, by rzucił palenie, to tylko taki drobny czynnik wystarcza, aby ok. 3% pacjentów pozbyło się nałogu. Pomocnym czynnikiem może być rozmowa z lekarzem lub psychologiem znającym dobrze temat. Kolejną grupą wymienioną powyżej, jest refleksoterapia, czyli pobudzanie zakończeń nerwowych na ciele w celu wywołania określonych reakcji fizjologicznych. Do grupy tej należą akupresura, elektropunktura, moksa i klasyczna akupunktura. Nad ostatnią z powyżej wymienionych, chciałbym się dłużej zatrzymać, ze względu na jej ponadprzeciętną skuteczność w stosunku do pozostałych wymienionych metod. Jak wynika z badań naukowych, nałóg palenia zależny jest w 75% od uwarunkowań biologicznych, a tylko w 25% od psychicznych, stąd także wywodzi się wysoka skuteczność akupunktury, ponieważ dotyka ona sedna sprawy, czyli biologii i biochemii ciała. Dzieje się to poprzez pobudzanie wydzielania pewnych neuroprzekaźników w mózgu, z których najważniejsze są endorfiny- hormony zmniejszające ból, poprawiające nastrój i osłabiające negatywne reakcje na stresy. Ponieważ nikotyna podobna jest do endorfin, wypiera je (zresztą „nieudolnie”) zastępując te substancje, szybkość, z jaką powracają one do normy decyduje o sile i czasie trwania objawów abstynencji. Akupunktura przyśpiesza powrót do normy tego układu, więc zmniejsza nasilenie objawów abstynencji i głodu nikotynowego. Istnieje wiele punktów używanych do nakłucia – ja jestem zwolennikiem aurikulopunktury, czyli akupunktury na małżowinie usznej. Jej wysoka skuteczność przewyższa bowiem punkty korporalne, czyli umieszczone na twarzy i tułowiu. Ponieważ sam byłem wieloletnim palaczem (przed rzuceniem palenia wypalałem do 40 papierosów dziennie) doskonale rozumiem palaczy, ale już nie akceptuję wielu spraw z tym związanych i na wiele z nich patrzę przez pryzmat czasu (nie palę od 8 lat), oraz zdobytego doświadczenia. Niecodziennym, lecz jednak występującym zjawiskiem, są pacjenci przychodzący na zabieg akupunktury, aby z kolei odzwyczaić od gumy z zawartością nikotyny. Dość miłym skutkiem zabiegu jest rzadsze niż w innych metodach przybieranie na wadze, lecz aby się szybciej oczyścić i uniknąć tego ryzyka wskazana jest dieta składająca się w przeważającej części z warzyw, owoców, jeśli pieczywa to pełnoziarnistego, wody mineralnej niegazowanej, unikanie nadmiaru białka, słodyczy i pokarmów ciężko strawnych. Napływające wraz z taką dietą mikroelementy i witaminy działają niczym malutkie miotełki oczyszczające od środka komórki ciała i przyśpieszające powrót metabolizmu do normy. Niezwykle ważną sprawą jest również dostarczanie organizmowi w tym przełomowym momencie innych ważnych substancji jak chociażby NNKT -(Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych) . Ważnym czynnikiem wydaje się być aktywność fizyczna przyśpieszająca metabolizm i pomagająca rozładować nagromadzone napięcie oraz większa ilość snu niż zwykle. Istotnym czynnikiem wydaje się także inna forma relaksu, jaką jest masaż który stosuję. Pomaga to uwalniać napięcia tkankowe, szybciej oczyszczać organizm i odreagować się psychicznie w tym trudnym okresie. Akupunktura –(coraz częściej jest to aurikulopunktura) używana jest także w walce z uzależnieniami dotyczącymi twardych narkotyków (pionierami w tej dziedzinie są Wietnamczycy walczący akupunkturą z narkomanami będącymi plagą po wojnie w Wietnamie). Sam mam w tej dziedzinie pozytywne obserwacje. Zastosowaniem aurikulopunktury jest także dziedzina mogąca żywo zainteresować ludzi z nadwagą albowiem, tzw. klipsy, czyli mikroigły umieszczane w uchu na stale i zmieniane, co tydzień znakomicie tłumią głód. Jest to wszak główny problem związany z odchudzaniem!